• Dla inżyniera
  • 15.02.2023

Projektowanie instalacji elektrycznych – maszyny

Niezależnie od tego czy projektujemy nową maszynę, czy dokonujemy renowacji już istniejącej instalacji elektrycznej, bardzo ważnym aspektem jest oczywiście wykonanie kompleksowego projektu instalacji. Do zadań projektanta instalacji elektrycznych należy wykonywanie rozmaitych projektów wraz z odpowiednim opracowywaniem zestawień materiałów. Projektowanie instalacji elektrycznych wiąże się również z prowadzeniem dokumentacji projektowych instalacji, tj. regularne sporządzanie raportów z przeprowadzonych działań, współpraca z zespołem projektowym a także prowadzenie technicznych uzgodnień z klientami.

Projekt instalacji elektrycznej maszyny – czym dokładnie jest?

Projekt instalacji elektrycznej maszyny to dokument opisujący plan instalacji elektrycznej w maszynie lub urządzeniu. Zawiera on informacje dotyczące schematów elektrycznych, doboru komponentów, okablowania, a także procedur montażu i testów. Celem tego projektu jest zapewnienie bezpiecznego i efektywnego działania maszyny poprzez zaprojektowanie i zainstalowanie odpowiedniej instalacji elektrycznej.

Projekt obejmuje następujące elementy:

  1. Analiza wymagań: projekt powinien zawierać dokładne określenie wymagań dotyczących instalacji elektrycznej, takich jak napięcie, moc, typ urządzenia itp.
  2. Schemat elektryczny: projekt powinien zawierać schemat elektryczny opisujący połączenia między poszczególnymi elementami instalacji.
  3. Dobór komponentów: projekt powinien zawierać listę wszystkich potrzebnych komponentów elektrycznych, takich jak przekaźniki, styczniki, bezpieczniki itp.
  4. Okablowanie: projekt powinien opisywać dokładnie, jak powinno być przeprowadzone okablowanie w maszynie, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność.
  5. Instalacja: projekt powinien zawierać krok po kroku opis procesu instalacji, aby umożliwić bezproblemowe i bezpieczne wykonanie pracy.
  6. Testy: projekt powinien zawierać opis procedur testowych, które należy przeprowadzić, aby zweryfikować poprawność instalacji i zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność maszyny.
  7. Dokumentacja: projekt powinien zawierać dokładne zapisy dotyczące instalacji, aby umożliwić łatwe monitorowanie i konserwację w przyszłości.

Celem tego projektu jest zapewnienie bezpiecznego i niezawodnego działania maszyny, a także umożliwienie łatwej konserwacji i naprawy w przypadku potrzeby. Właściwe zaprojektowanie i zainstalowanie instalacji elektrycznej jest niezbędne do prawidłowej i bezpiecznej pracy maszyny.

Normy elektryczne

Normy elektryczne maszyn to międzynarodowe i krajowe standardy, które określają wymagania i wytyczne dotyczące bezpieczeństwa i niezawodności instalacji elektrycznych w maszynach i urządzeniach. Niektóre z najważniejszych norm elektrycznych maszyn to:

  • IEC 60204-1: Norma ta dotyczy bezpieczeństwa maszyn elektrycznych i określa wymagania dotyczące ich projektowania, budowy i instalacji.
  • IEC 61439: Norma ta dotyczy projektowania i budowy rozdzielnic elektrycznych w maszynach.
  • EN ISO 13849-1: Norma ta dotyczy bezpieczeństwa maszyn i urządzeń kontrolowanych przez urządzenia elektroniczne.
  • EN 61508: Norma ta dotyczy bezpieczeństwa systemów elektronicznych, w tym maszyn.
  • EN 60947-5-1: Norma ta dotyczy bezpieczeństwa styczników i przekaźników elektromagnetycznych w maszynach.

Normy te są ważne dla projektowania i budowy maszyn, ponieważ zapewniają bezpieczeństwo operatorów i osób postronnych, a także zapewniają niezawodność i bezpieczne działanie maszyn. Stosowanie tych norm jest obowiązkowe w wielu krajach, a ich nieprzestrzeganie może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi.

Projektowanie instalacji elektrycznych - okablowanie

Instalacje elektryczne maszyn – podstawowe informacje

Instalacje elektryczne maszyn to systemy elektryczne, które są niezbędne do prawidłowego działania i bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń. Obejmują one zarówno same maszyny, jak i ich zasilanie, kontrolę i bezpieczeństwo.

  1. Zasilanie: Instalacje elektryczne maszyn zapewniają zasilanie elektryczne dla maszyn i urządzeń. Mogą to być instalacje trójfazowe lub jednofazowe, w zależności od potrzeb i wymagań.
  2. Kontrola: Instalacje elektryczne maszyn zawierają elementy kontrolne, takie jak styczniki, przekaźniki i przemienniki częstotliwości, które umożliwiają kontrolę i regulację działania maszyn.
  3. Bezpieczeństwo: Instalacje elektryczne maszyn zawierają elementy bezpieczeństwa, takie jak wyłączniki różnicowoprądowe, wyłączniki bezpieczeństwa i ochronniki przeciążeniowe, które zapewniają bezpieczeństwo operatorów i osób postronnych.

Instalacje elektryczne składają się z elementów takich jak:

  • Źródła energii elektrycznej – elektrownie, stacje transformatorowe.
  • Przewody i kable elektryczne – służą do przesyłania energii elektrycznej z źródeł do odbiorców.
  • Rozdzielnice i tablice bezpiecznikowe – służą do rozdzielania i kontrolowania przepływu energii elektrycznej.
  • Urządzenia zabezpieczające – takie jak bezpieczniki i wyłączniki, które chronią instalację elektryczną i użytkowników przed skutkami awarii.
  • Gniazdka i wtyczki – umożliwiają podłączenie urządzeń elektrycznych do instalacji elektrycznej.

Projektowanie i budowa instalacji elektrycznych maszyn powinna być przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi normami i wytycznymi bezpieczeństwa, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność działania maszyn.

Projektowanie instalacji elektrycznych – Instalacje elektryczne w zakładzie przemysłowym

Instalacje elektryczne w zakładzie przemysłowym są specjalistycznymi instalacjami elektrycznymi, które muszą być wykonane zgodnie z wysokimi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa i niezawodności. Obejmują one zarówno instalacje zasilania, jak i instalacje specjalistyczne, takie jak automatyka przemysłowa, systemy sterowania procesami i ochrony przeciwporażeniowej. Instalacje elektryczne w zakładach przemysłowych muszą być dostosowane do specyficznych wymagań i potrzeb produkcyjnych, takich jak: niezawodność i ciągłość dostaw energii elektrycznej, bezpieczeństwo maszyn i urządzeń, a także ochrona środowiska i pracowników. W zakładach przemysłowych często stosuje się sieci trójfazowe o wysokiej mocy, systemy ochrony przeciwporażeniowej, a także systemy automatyki i sterowania procesami. Dlatego też projektowanie i wykonanie instalacji elektrycznych w zakładzie przemysłowym powinno być wykonane przez doświadczonego elektryka z odpowiednimi kwalifikacjami i certyfikatami.

Użytkowanie instalacji elektrycznych może być powodem wielu zagrożeń, w tym:

  • Pożar: nieprawidłowa instalacja elektryczna lub nadmierne obciążenie może powodować powstawanie iskier i płomieni, co może prowadzić do pożaru.
  • Porażenie prądem: może wystąpić, gdy dojdzie do przebicia izolacji przewodów elektrycznych lub do kontaktu z urządzeniem elektrycznym, które jest uszkodzone lub nieodpowiednio zabezpieczone.
  • Skoki napięcia: nagłe skoki napięcia w instalacji elektrycznej mogą uszkodzić urządzenia elektryczne i powodować ich awarie.
  • Elektromagnetyczne pole: instalacje elektryczne mogą emitować pole elektromagnetyczne, które może wpłynąć na zdrowie ludzi i zwierząt oraz uszkodzić niektóre urządzenia elektroniczne.

Aby uniknąć tych zagrożeń, ważne jest, aby instalacje elektryczne były projektowane, instalowane i konserwowane zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami bezpieczeństwa. Wszelkie usterki i nieprawidłowości powinny być natychmiast usuwane przez wykwalifikowanego elektryka. Oprócz środowiskowych czynników istnieją jeszcze inne zagrożenia, mogące wpływać na stan i pracę instalacji oraz na poziom bezpieczeństwa pracy. Są to np. cechy konstrukcyjne obiektu budowlanego, w którym pracuje sieć energetyczna, dostęp osób postronnych i kwalifikacje obsługi.

Projektowanie instalacji elektrycznych - szafa sterownicza

Obowiązki pracodawcy

Pracodawca jest odpowiedzialny za zapewnienie bezpiecznych warunków pracy dla swoich pracowników, w tym za bezpieczeństwo instalacji elektrycznych. Konkretne obowiązki pracodawcy w zakresie instalacji elektrycznych to m.in.:

  • Zapewnienie właściwego projektu i instalacji elektrycznej, która spełnia wymagania bezpieczeństwa i jest zgodna z obowiązującymi normami.
  • Kontrola i konserwacja instalacji elektrycznej przeprowadzana przez wykwalifikowanego elektryka.
  • Zapewnienie odpowiedniej ochrony przeciwporażeniowej dla pracowników i urządzeń elektrycznych.
  • Informowanie pracowników o zagrożeniach związanych z użytkowaniem instalacji elektrycznej i szkolenie ich w zakresie bezpiecznej obsługi tej instalacji.
  • Przestrzeganie obowiązujących przepisów i norm dotyczących instalacji elektrycznych i bezpieczeństwa pracy.
  • Reagowanie na nieprawidłowości i usterki w instalacji elektrycznej i natychmiastowe usuwanie ich przez wykwalifikowanego elektryka.
  • Regularne sprawdzanie stanu technicznego instalacji elektrycznej i wprowadzanie ewentualnych poprawek.
  • Ewakuacja pracowników w przypadku zagrożenia pożarem lub innym niebezpieczeństwem związanym z instalacją elektryczną.

Przestrzeganie tych obowiązków jest niezbędne dla zapewnienia bezpiecznych warunków pracy dla pracowników i ochrony instalacji elektrycznej.

Obowiązki projektanta instalacji elektrycznych

Projektant instalacji elektrycznych odpowiada za projektowanie i dostarczenie dokumentacji technicznej dotyczącej instalacji elektrycznej, która spełnia wymagania bezpieczeństwa i jest zgodna z obowiązującymi normami. Konkretne obowiązki projektanta instalacji elektrycznych to m.in.:

  • Dokładne zapoznanie się z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa instalacji elektrycznej i obowiązującymi normami.
  • Określenie i uwzględnienie w projekcie instalacji elektrycznej wymagań dotyczących ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej.
  • Zaprojektowanie instalacji elektrycznej zgodnie z wymaganiami technicznymi i bezpieczeństwa.
  • Dostarczenie dokumentacji technicznej zawierającej wszystkie informacje niezbędne do realizacji instalacji elektrycznej.
  • Udzielenie instrukcji i wskazówek dotyczących bezpiecznego użytkowania instalacji elektrycznej.
  • Koordynacja i nadzór nad realizacją projektu instalacji elektrycznej.
  • Ocena skutków niezgodności w realizacji projektu i wprowadzanie ewentualnych poprawek.
  • Dostarczenie dokumentacji projektowych instalacji potwierdzających spełnienie wymagań bezpieczeństwa instalacji elektrycznej.

Pozostaw działania nad nowoczesnymi projektami oraz montażem instalacji elektrycznych specjalistom! Wszystkimi sprawami, które dotyczą projektowania instalacji elektrycznych zajmują się elektrycy, którzy posiadają uprawnienia budowlane w branży instalacyjno-elektrycznej oraz wyższe wykształcenie techniczne, a ponadto zdany dwuetapowy egzamin na uprawnienia budowlane.

Bezpieczne obsługiwanie instalacji elektrycznych maszyn

Bezpieczne obsługiwanie instalacji elektrycznych maszyn wymaga przestrzegania kilku podstawowych zasad, takich jak:

  1. Znajomość instrukcji obsługi: przed rozpoczęciem obsługi instalacji elektrycznej maszyny, należy dokładnie zapoznać się z instrukcją obsługi i instrukcjami bezpieczeństwa.
  2. Noszenie odpowiedniej odzieży i obuwia: przed pracą z instalacją elektryczną maszyny, należy założyć odpowiednią odzież i obuwie, takie jak buty z uziemiającymi podeszwami i odzież z długimi rękawami.
  3. Sprawdzanie instalacji przed rozpoczęciem pracy: przed rozpoczęciem pracy z instalacją elektryczną maszyny, należy upewnić się, że jest ona prawidłowo podłączona i sprawna.
  4. Właściwe odłączanie instalacji: przed przeprowadzeniem jakichkolwiek napraw lub prac konserwacyjnych należy odłączyć instalację od zasilania i zabezpieczyć ją przed niepowołanym uruchomieniem.
  5. Unikanie pracy w wilgotnych warunkach: instalacje elektryczne maszyn nie powinny być obsługiwane w wilgotnych warunkach, ponieważ może to stanowić zagrożenie porażenia prądem.
  6. Obsługiwanie wyłącznie przez wykwalifikowany personel: instalacje elektryczne maszyn powinny być obsługiwane tylko przez wykwalifikowany personel, który jest przeszkolony w zakresie bezpiecznej obsługi.
  7. Regularne kontrole i konserwacja: instalacje elektryczne maszyn powinny być poddawane regularnym kontrolom i konserwacji, aby zapewnić ich prawidłowe działanie i bezpieczeństwo.

Przestrzeganie tych zasad pomoże zapewnić bezpieczne i prawidłowe obsługiwanie instalacji elektrycznych maszyn, co z kolei zapewni bezpieczeństwo operatorów i osób postronnych oraz zapobiegnie uszkodzeniom maszyn i urządzeń.

Projektowanie instalacji elektrycznych

Podsumowując

Projektowanie instalacji elektrycznych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa, skuteczności i niezawodności systemu elektrycznego. Projektant instalacji elektrycznych musi być odpowiednio wykwalifikowany i doświadczony, aby móc przeprowadzić projektowanie zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami bezpieczeństwa. Projektant instalacji elektrycznej musi wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak wymagania użytkownika, warunki środowiskowe, wymagania dotyczące napięcia i mocy, a także konieczność zabezpieczenia instalacji przed zagrożeniami, takimi jak pożary, porażenie prądem i uszkodzenie sprzętu. Po zakończeniu projektowania instalacji elektrycznej, projektant musi przeprowadzić odpowiednie testy i certyfikację, aby upewnić się, że instalacja spełnia wszystkie wymagania bezpieczeństwa. W końcu, niezawodne projektowanie instalacji elektrycznej jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności w dłuższej perspektywie, a także dla uniknięcia kosztownych napraw i nieplanowanych przerw w działaniu systemu elektrycznego.

Dołącz do zaufanego partnera, jakim jest IMI-Polska, a otrzymasz dopasowaną ofertę do swoich potrzeb! Oferujemy projekty instalacji spełniające wszystkie niezbędne normy bezpieczeństwa. Zajmiemy się również opracowywaniem dokumentacji projektowych.

Zobacz więcej:

  1. Prefabrykacja szaf sterowniczych – dlaczego warto stosować standardy?
  2. Automatyzacja produkcji
  3. Biuro konstrukcyjne
  4. Dyrektywa Maszynowa – obowiązki producenta, odpowiedzialność pracodawcy
  5. Linie produkcyjne i technologiczne
  6. Automatyzacja procesów produkcyjnych
  7. Certyfikacja maszyn CE
  8. Relokacja maszyn i urządzeń
  9. Robotyka i stanowiska zrobotyzowane
  10. Ryzyko towarzyszące zagrożeniom związanym z wyposażeniem elektrycznym
4.6/5 - (7 votes)

Udostępnij artykuł: