Czym jest znak CE?

Współczesne procesy produkcyjne odbywają się nierzadko przy użyciu wielce wyspecjalizowanych maszyn oraz linii produkcyjnych. Wykorzystanie takich specjalistycznych urządzeń pozwala przyspieszyć szereg procesów produkcyjnych, zwiększyć ich wydajność a także poprawić jakość oraz bezpieczeństwo produktu końcowego, który trafia do odbiorcy. Obecnie wszystkie maszyny, które mają zostać dopuszczone do obrotu w Unii Europejskiej muszą spełniać szczegółowe wymagania techniczne i prawne ustanowione w przepisach unijnych. W tym zakresie kluczowy jest natomiast znak CE.

Jaką rolę odgrywają dzisiaj normy jakości?

Wyspecjalizowane maszyny oraz linie produkcyjne wykorzystywane są m.in. w branży farmaceutycznej, chemicznej, automotive, w przemyśle ciężkim, elektrotechnicznym oraz innych branżach. Używa się w nich zarówno maszyn produkowanych w kraju, jak i importowanych z najróżniejszych zakątków świata, także tych znajdujących się poza Unią Europejską. W związku z tym właściciele fabryk oraz innych przedsiębiorstw produkcyjnych funkcjonujących w najróżniejszych branżach zwracają szczególną uwagę na wybór sprzętu, który zagwarantuje skuteczną i bezpieczną produkcję na każdym jej etapie. Konieczność spełnienia przez maszyny określonych norm wynika również z przepisów prawa, zarówno krajowego, jak i unijnego. Celem wprowadzenia tych przepisów było ułatwienie swobodnego przepływu towarów na jednolitym rynku europejskim, przy jednoczesnym zagwarantowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zarówno pracownikom, jak i konsumentom.

Znak CE: gwarancja jakości i bezpieczeństwa maszyn

Maszyny należą do grupy produktów, co do których musi zostać spełniony wymóg oceny zgodności wyrobu z obowiązującymi w Unii Europejskiej regulacjami prawnymi (tzw. deklaracja zgodności WE). Wynika to z faktu, iż w procesie produkcyjnym jednym z najważniejszych zagadnień jest bezpieczeństwo zarówno pracujących przy nim osób, jak i bezpieczeństwo wytworzonych produktów. Tylko wysokiej jakości maszyny, spełniające określone prawem szczegółowe wymogi, mogą zapewnić bezpieczeństwo produkcji na wszystkich jej etapach. Znak CE (z fr. Conformité Européenne) jest znakiem administracyjnym, potwierdzającym, iż dany produkt (np. maszyna) odpowiada wymogom w zakresie bezpieczeństwa, ochrony konsumenta, zdrowia oraz innym szczegółowym regulacjom, ujętym w tzw. Dyrektywach Nowego Podejścia Unii Europejskiej. Jedną z nich jest Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. (tzw. dyrektywa maszynowa), która weszła w życie 29 grudnia 2009 r., zastępując wcześniejszą dyrektywę 95/16/WE. Proces, którego celem jest dokonanie oceny zgodności konkretnego wyrobu z regulacjami prawnymi Nowego Podejścia Unii Europejskiej nosi potoczną nazwę certyfikacji CE lub oznaczenia CE. Znak CE, znajdujący się na produkcie, co do którego zostały spełnione określone w prawie wymogi jest niezbędny, aby towar został w ogóle dopuszczony do obrotu w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Przyznanie go poprzedzone jest dokładnymi badaniami oraz przygotowaniem szczegółowej dokumentacji technicznej oraz deklaracji zgodności. Za prawidłową certyfikację, w tym za wydanie deklaracji zgodności odpowiedzialny jest każdorazowo producent maszyny. Istotne jest tu jednak to, kto wprowadza dany produkt do obrotu. Nawet jeśli wytworzona pod naszą marką maszyna zostaje dostarczona przez podwykonawcę (np. z Chin) to z formalnego punktu widzenia producentem jest podmiot, który ostatecznie wprowadza dany produkt na rynek europejski. Deklaracja zgodności to jeden z najważniejszych dokumentów, które musi posiadać maszyna  wprowadzana na rynek Unii Europejskiej. Warto mieć na względzie, że wymóg ten dotyczy zarówno maszyn nowych, jak i tych używanych.

Znak CE: proces certyfikacji

Umieszczony na maszynie znak CE stanowi gwarancję tego, iż dane urządzenie zostało poddane odpowiednim analizom i spełnia, często niezwykle szczegółowe, wymogi bezpieczeństwa na poszczególnych etapach użytkowania: począwszy od transportu i montaż maszyny, po jej uruchomienie aż po ewentualne złomowanie. Współcześnie powszechnym zjawiskiem staje się importowanie maszyn oraz różnorodnych urządzeń spoza Unii Europejskiej (np. z Chin). Wiele firm zajmujących się obsługą procesu uzyskania oznaczenia CE dla nowych maszyn produkowanych w Unii Europejskiej ma również w swojej ofercie modernizację maszyn używanych lub też dostosowywanie maszyn importowanych spoza Unii Europejskiej do wymogów dyrektywy maszynowej. Warto pamiętać o tym, że kraje członkowskie Unii Europejskiej nie posiadają uprawnień do ograniczenia wprowadzania do obrotu maszyn, które zostały opatrzone znakiem CE. Jednocześnie, wprowadzenie oraz sprzedaż na rynku unijnym produktu, który wbrew regulacjom przewidzianym w prawie wspólnotowym nie został oznaczony znakiem CE. Wspomniane oznakowanie informuje potencjalnych klientów i użytkowników, że ten sprzęt lub maszyna spełnia każdy z wymagań technicznych zawartych w obowiązujących dyrektywach. Proces uzyskania znaku CE obejmuje m.in. ocenę potencjalnych zagrożeń, które może stwarzać konkretny produkt podlegający obowiązkowemu oznakowaniu, np. maszyna, sporządzenie dokumentacji towarzyszącej maszynie: technicznej, wzoru instrukcji obsługi, karty gwarancyjnej, informacji na opakowaniu czy też przygotowanie listy wymogów normatywnych, które są niezbędnie do oznakowania produktu zgodnie z zasadami określonymi w dyrektywie.

Normy zharmonizowane pomocne w oznakowaniu

Pomocne w oznakowaniu maszyny znakiem CE są tzw. normy zharmonizowane. Jeśli chodzi o normy zharmonizowane z Dyrektywą 2006/42/WE, wyróżnia się trzy typy takich norm. W zależności od rodzaju maszyny, producent wybiera z tego zestawu te normy, które będą odnosiły się do konkretnego urządzenia podlegającego procesowi oznakowania. Pierwszą grupę norm (normy typu A) zharmonizowanych z dyrektywą maszynową stanowią najbardziej ogólne wymogi, które znajdują zastosowanie do każdej maszyny. Tego typu normy znajdą zastosowanie zarówno do pojedynczych, niewielkich urządzeń, jak i do całych linii produkcyjnych. Przykładem tej normy jest PN-EN 12100.Kolejnym rodzajem norm zharmonizowanych z omawianą dyrektywą są normy typu B. Odnoszą się one już do konkretnej grupy maszyn, np. obejmują jedynie urządzenia elektryczne. Należą do nich np. norma PN-EN 349+A1 dotycząca bezpieczeństwo maszyn — minimalne odstępów zapobiegających zgnieceniu części ciała człowieka czy też norma PN-EN ISO 13850 dotyczące zatrzymania awaryjnego maszyn. Ostatnią kategorią norm zharmonizowanych są normy typu C, które zostały stworzone pod konkretne rodzaje maszyny i dotyczą szczegółowych wymagań dostosowanych do nich, np. specjalistyczne maszyny wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym czy spawalniczym. Jakkolwiek stosowanie norm zharmonizowanych nie jest obligatoryjne, produkt z nimi zgodny korzysta z domniemania zgodności z odpowiednimi wymaganiami zasadniczymi dyrektyw. Warto skorzystać z usług firm, które posiadają doświadczenie w certyfikacji CE, a także specjalizują się w modernizacji oraz dostosowywaniu istniejących maszyn do wymogów dyrektywy maszynowej, tak aby urządzenia lub też całe linie produkcyjne spełniały wszystkie wymagane prawem standardy bezpieczeństwa. Warto pamiętać o tym, że gdy pomimo braku obowiązku na maszynie nie zostało umieszczone oznakowanie CE, taki produkt zostaje objęty zakazem sprzedaży oraz użytkowania na obszarze Unii Europejskiej.

Zobacz także:

1. Certyfikacja maszyn CE
2. Dyrektywa Maszynowa – obowiązki producenta, odpowiedzialność pracodawcy
3. Znak CE a modernizacja maszyny
4. Przyrządy spawalnicze
5. Przenośniki taśmowe producent
6. Projektowanie maszyn przemysłowych
7. Kim jest integrator automatyki przemysłowej?
8. Zautomatyzowane linie produkcyjne
9. Biuro konstrukcyjne
10. Projektowanie instalacji elektrycznych – maszyny